Rozwój społeczny przedszkolaka... cz. I.

Rozwój społeczny przedszkolaka wiąże się przede wszystkim z wejściem w nowy świat, a mianowicie z debiutem w przedszkolu. Dziecko uczy się integrować z zupełnie nową grupą społeczną, musi odnaleźć swoje miejsce w tej grupie, przyswoić unikatowe wzorce przeżywania, myślenia i działania w różnych sytuacjach. Dzięki grupie rówieśniczej i kontaktom społecznym maluch poszerza swoją wiedzę w różnych rolach społecznych. Już nie tylko jest synem/córką, wnukiem/wnuczką, bratem/siostrą, ale staje się przedszkolakiem, kolegą/koleżanką. Pobyt w przedszkolu daje okazję do poszerzenia repertuaru zachowań dziecka i przygotowuje do kolejnego wyzwania w życiu, jakim jest szkoła.

Kontakty z rówieśnikami są bardzo ważne.

Wejście w grupę przedszkolną jest dla dziecka kolejnym mechanizmem socjalizacji, oprócz wpływów wychowawczych rodziców. Maluch nabywa wiedzę o rolach społecznych, odkrywa prawa i obowiązki pełniącego daną rolę. Stoi przed koniecznością akceptacji obowiązujących w grupie norm, standardów i wartości. Dobra szkoła społecznego uczenia się dla przedszkolaka to głównie zabawa. Młodsze dzieci, w wieku 3 - 4 lat, przejawiają aktywność w zabawach samotnych i równoległych, naśladując działania bawiącego się obok kolegi czy koleżanki. Nie wchodzą jednak w interakcje, jeszcze ze sobą nie współpracują. Pięciolatki są zdolne do zabaw wspólnych, w których każde dziecko podejmuje określone role, wcielając się w lekarza, konduktora czy strażaka.

Dzięki zabawom „na niby” maluchy poznają role społeczne rodzinne i zawodowe. Zazwyczaj dzieci intuicyjnie przyjmują role zgodnie z własną płcią – dziewczynki wcielają się w role kobiece, a chłopcy – w męskie. Wraz z wiekiem, około 6. roku życia, pojawiają się zabawy zespołowe, które integrują maluchy wokół wspólnego celu. Grupa ma współpracować, by zrealizować wcześniej określony plan. Zabawy stanowią okazję do nawiązywania i rozwoju kontaktów społecznych z rówieśnikami. Dzięki zabawom, np. tematycznym, przedszkolaki uczą się negocjowania, kompromisu, współpracy, gry fair play, kontroli emocji, werbalizowania swoich oczekiwań, słuchania partnera, itp. Zabawa staje się „przedsmakiem” tego, z czym w kontaktach społecznych spotkają się w życiu dorosłym.

Umiejętność ustępowania innym, dzielenia się zabawkami czy słodyczami to wbrew pozorom bardzo ważne umiejętności, które pozytywnie wpływają na rozwój emocjonalny dziecka. Zdobycie umiejętności współpracy z innymi w dużej mierze wymaga kontaktu z grupą rówieśników. Tego typu zasady i umiejętności mogą być bowiem dla dziecka pewną nowością, jeśli nie ma rodzeństwa, z którym już wcześniej ustalałoby podobne zasady postępowania.

Relacje z rówieśnikami mogą kształtować zachowanie dziecka dzięki pozytywnym i negatywnym wzmocnieniom konkretnych zachowań. Kiedy przedszkolak robi coś nagannego, może spotkać się z krytyką czy też ze zignorowaniem ze strony grupy. Pozytywne wzmocnienie to uśmiech, miłe słowa czy pochwała dziecka. Dziecko uczy się podporządkowania pewnym normom bez kontroli ze strony rodziców, a dzięki ocenom grupy rówieśniczej. Negatywne oceny ze strony kolegów stawiają dziecko w trudnej sytuacji. Umożliwia ona jednak samodzielne radzenie sobie z wrogością innych.

Źródło:  http://parenting.pl/portal