Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo to dzieci sprawiające otoczeniu najwięcej trudności wychowawczych ze względu na gwałtowne, często niepohamowane reakcje emocjonalne (płacz, krzyk, złość), ruchowe (bójki, niszczenie przedmiotów, pośpiech i chaotyczność w zachowaniu, znaczna ruchliwość i żywiołowość) i poznawcze (brak koncentracji na zadaniu, chaos myślowy, gonitwa myśli itp.). Bezpośrednią przyczyną zachowań dzieci nadpobudliwych jest od strony fizjologicznej wyraźna przewaga w układzie nerwowym procesów pobudzania nad hamowaniem. Przyczynami nadpobudliwości od strony biologicznej mogą być różne czynniki uszkadzające ośrodkowy układ nerwowy, zarówno w okresie jego kształtowania się (okres płodowy i okołoporodowy), jak i później.
Objawy nadpobudliwości dziecięcej występują najczęściej na skutek nałożenia się czynników biologicznych i czynników społecznych (atmosfera domowa, wymagania najbliższego otoczenia, przedszkole, nieprawidłowy styl wychowawczy w rodzinie, niezaspokajanie podstawowych potrzeb psychicznych dziecka).
W sferze ruchowej objawem tym jest wyraźny niepokój ruchowy w zakresie dużej i małej motoryki. Obserwujemy u dzieci niemożność pozostawania w bezruchu nawet przez krótki czas, podrywanie się z miejsca, chodzenie po klasie, bieganie, wymachiwanie rękoma, podskakiwanie lub wzmożone drobne ruchy kończyn (machanie nogami, poruszanie palcami rąk, ciągłe zajmowanie się rzeczami, które leżą w zasięgu ich rąk lub nóg, kiwanie się na krześle itp.).
Nadpobudliwość w sferze poznawczej wyraża się przede wszystkim trudnościami w skupieniu uwagi, wzmożonym odruchem orientacyjnym oraz pochopnością i pobieżnością myślenia. Dziecko nie jest w stanie skupić się dłużej nad wykonywaną czynnością, najmniejszy bodziec odrywa je od zadania. Dzieci te przenoszą swoją uwagę z obiektu na obiekt, robią wrażenie, jakby interesowało je kilka lub kilkanaście rzeczy naraz, co prowadzi m.in. do udzielania nieprawidłowych, bo nieprzemyślanych odpowiedzi na pytania lub nieprawidłowego rozwiązywania zadań.
Nadpobudliwość w sferze emocjonalnej dziecka wyraża się przede wszystkim w nieopanowanych, nieraz bardzo silnych reakcjach emocjonalnych, wzmożonej ekspresji uczuć oraz zwiększonej wrażliwości emocjonalnej na bodźce otoczenia. Często towarzyszy jej nasilona aktywność ruchowa oraz poznawcza, co może się przejawiać trudnościami z koncentracją uwagi czy chaosem myślowym.
Nadpobudliwość przejawia się również w działalności umysłowej dziecka. Charakterystyczny dla tych dzieci jest brak selektywności i wybiórczości w kierowaniu uwagą oraz trudności w koncentrowaniu jej na określonym przedmiocie lub wykonywanej czynności. Następstwem tego rodzaju zaburzeń uwagi są: zapominanie, roztargnienie, chaotyczność itp. Dziecko nadpobudliwie kieruje swoją uwagę na niemal każdym bodźcu płynącym z otoczenia, a konieczność skupienia się na zadaniu, wymaga od niego tak dużego wysiłku, że dziecko bardzo szybko się męczy. Należy podkreślić, że możliwości intelektualne, poziom myślenia, rozumowanie, pamięć nie odbiegają u większości dzieci nadpobudliwych od poziomu uznanego za normę dla danego wieku.
Charakterystyka dziecka nadpobudliwego:
BRAK KONCENTRACJI
- słucha nieuważnie,
- nie jest w stanie skupić się na szczegółach,
- łatwo się rozprasza pod wpływem zewnętrznych zdarzeń,
- nie pamięta, co miało zrobić,
- jest mało spostrzegawcze,
- często buja w obłokach,
- w środku zdania zapomina, o czym mówiło.
IMPULSYWNOŚĆ
- wyrywa się z odpowiedzią zanim zostanie zadane pytanie,
- często przerywa innym,
- podejmuje pochopne decyzje,
- wydaje się agresywne, bo nie potrafi powstrzymywać się od natychmiastowego zaspokajania potrzeb,
- łatwo, bez zastanowienia, akceptuje cudze pomysły.
NADMIERNA RUCHLIWOŚĆ
- nie jest w stanie usiedzieć na miejscu,
- ma często nerwowe ruchy rąk albo nóg,
- nie umie spokojnie bawić się ani odpoczywać,
- często jest nadmiernie gadatliwe, hałaśliwe,
- często robi rzeczy bardzo ryzykowne, nie umiejąc przewidzieć konsekwencji,
- ma kłopoty z wieczornym zaśnięciem.
KŁOPOTY W RELACJACH Z DZIEĆMI
- ma zazwyczaj nie najlepszą pozycję w grupie, jest samotne,
- nie umie przegrywać,
- musi koncentrować na sobie uwagę,
- jest zazwyczaj niepewne i nieśmiałe, ma złe zdanie na własny temat,
- nie umie czekać na swoją kolej.
Źródło: www.chomikuj.pl
