Często jednak się zdarza, że proces wychowania dzieci nadpobudliwych ulega załamaniu, dziecko nie może lub nie chce sprostać oczekiwaniom i wymaganiom świata dorosłych. Dzieje się tak np. wtedy, gdy zakłócenie przebiegu rozwoju niektórych funkcji orientacyjno-poznawczych, związane najczęściej z opóźnionym rozwojem układu nerwowego, utrudnia proces dostosowywania się do wymogu otoczenia. Niepowodzenie, brak sukcesów obniżają wiarę we własne siły, osłabiają motywację do nauki i często wywołują dezorientację wyższych form sterowania zachowaniem. Jest wówczas potrzebna interwencja terapeutyczna, pomoc terapeutyczno-wychowawcza. Im bardziej jesteśmy świadomi, jakie zakłócenia stan ten spowodowały i im wcześniej rozpoczniemy terapię, tym większe dajemy szanse wychowankowi na dalszy prawidłowy rozwój osobowości. Będą one tym większe, im bardziej nasze oddziaływania będą uwzględniać potrzeby dziecka.
Podstawową formą aktywności dziecka zarówno w wieku przedszkolnym, jak i wczesnoszkolnym jest zabawa. To w niej zapoznajemy się ze skomplikowanymi koncepcjami, poglądami i emocjami, które trudno opisać słowami. Poprzez zabawę dzieci zdobywają różne umiejętności, uczą się rozwiązywać problemy wtedy, kiedy z pełnym zaangażowaniem bawią się w gry przeznaczone specjalnie dla nich, które stymulują zarówno ciało, jak i umysł. Zabawa to najkorzystniejsza forma pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo, gdyż angażuje wszystkie zmysły. Jest ona królestwem dzieci, jest naturalnym sposobem wyobrażania sobie przez nie świata.
Działania wychowawcze zmierzające do opanowania nadpobudliwości i przeciwdziałania jej skutkom należy rozpocząć jak najwcześniej.
Najważniejsze wskazówki zalecane w środowisku domowym:
- zapewnienie spokojnej, nacechowanej ciepłem i życzliwością atmosfery emocjonalnej w rodzinie,
- konsekwentne oddziaływania wychowawcze tzn. względnie stałe wymagania i prawa ze strony obojga rodziców.
Niedopuszczalne jest wychowanie:
- niekonsekwentne tzn. wymagania i prawa dziecka zmieniają się w zależności od nastrojów rodziców, różnych postaw np.: nadopiekuńczość jednego a rygorystyczność drugiego,
- rygorystyczne tzn. stosowanie rygorystycznych metod połączonych z częstym i dotkliwym karaniem, co prowadzi do uległości dziecka i lęku przed rodzicami oraz nasilającej się agresji poza domem.
Ważne w wychowaniu jest:
- pełna akceptacja dziecka, natomiast dezaprobata negatywnych zachowań np.: zamiast "denerwujesz mnie" powiedz "twoje zachowanie mnie denerwuje",
- załatwianie wszelkich problemów związanych z dzieckiem w momentach jego wyciszenia, bez stosowania agresji oraz kar fizycznych,
- dostrzeganie i nagradzanie zachowań będących przejawem skupienia, za próby pohamowania pochopnych reakcji,
- równowaga w karaniu i nagradzaniu,
- jasno określony i konsekwentnie przestrzegany system najważniejszych reguł i zasad,
- powierzenie dziecku obowiązków dostosowanych do wieku, początkowo niezbyt odległych w czasie, by nie dopuścić do "zapominania",
- stała kontrola i przypominanie o obowiązkach np. sprawdzanie pracy domowej,
- stopniowe zwiększanie zakresu obowiązków i osłabienie kontroli, należy jednak pamiętać, że u dzieci nadpobudliwych proces ten następuje wolniej, gdyż prawidłowe nawyki wytwarzają się wolniej i są mniej trwałe,
- przyzwyczajanie i wdrażanie dofinalizowania każdej czynności- nie należy dziecka odrywać od rozpoczętego zajęcia np. odrabiania lekcji czy nawet zabawy,
- wyznaczanie jasnego rozkładu dnia - trzymać się tego mocno, zachować konsekwencje w ustalaniu reguł,
- mówienie do dziecka głosem przyciszonym, spokojnym, powolnym,
- unikanie publicznych uwag,
- unikanie pośpiechu, wykonywania czynności na "ostatnią chwilę" szczególnie przed zaśnięciem dziecka, pół godziny przed snem wyłączyć telewizor.
Umiejętne wypełnianie czasu wolnego:
- zajęcia sportowe, rytmika, kółka zainteresowań, ukierunkowane zabawy ruchowe, długie spacer,
- majsterkowanie, rysowanie, kredkowanie, malowanie farbami, wycinanie- rozładowują napięcie i poprawiają sprawność rąk,
- ograniczanie do minimum telewizji i gier komputerowych (dostarczają one dodatkowych bodźców wpływających na pobudliwość!), natomiast zwiększenie ilości bodźców słuchowych (radio, opowiadania) te sprzyjają koncentracji uwagi.
Izolacja od wielobodźcowego środowiska szczególnie podczas nauki:
- utrzymywanie porządku na biurku,
- wyrabianie nawyku samokontroli, rodzic kontroluje, ale dziecko pracuje samodzielnie,
- w razie niepokojących trudności w nauce zgłaszanie się z dzieckiem do specjalistów: psychologa lub pedagoga,
- wprowadzenie zrównoważonej diety ograniczającej cukier, słodycze, chipsy, sól, napoje gazowane, produkty konserwowane chemicznie,
- wprowadzenie posiłkóe zawierających białko (mięso, jajka, orzechy, jogurt, biały ser) oraz warzywa zawierające wapń, magnez, witaminę C i kompleks wit. B.
"Tylko od nas dorosłych zależy, czy dziecko nadpobudliwe psychoruchowo będzie tylko trudniejszym wychowawczo dzieckiem, czy też dzieckiem o zaburzonym rozwoju".
Źródło: www.chomikuj.pl
