W wieku przedszkolnym kształtują się podstawowe nawyki i sposoby zachowania, cechy osobowości, podstawowa skala uczuć. Ogromne znaczenie ma zaspokajanie potrzeb emocjonalnych dziecka, które są fundamentem jego rozwoju. Zalicza się do nich potrzebę bezpieczeństwa, akceptacji, kontaktu emocjonalnego i przynależności. W zaspokajaniu tych potrzeb największą rolę odgrywa rodzina, a przede wszystkim rodzice, którzy w tym okresie liczą się najbardziej. Ważne jest więc, aby rodzice poznali te potrzeby i starali się zaspokajać je jak najlepiej, gdyż są odpowiedzialni za to, jak będzie rozwijało się ich dziecko, jakim człowiekiem zostanie w przyszłości i jaki będzie jego kontakt z ludźmi.
POTRZEBA BEZPIECZEŃSTWA
Istota tej potrzeby przejawia się w dążeniu do spokojnego, niezagrożonego samopoczucia. Potrzeba ta jest podstawowa i fundamentalna, co wynika chociażby z faktu, że stawia się ją na równi z potrzebami biologicznymi (np. snu, pożywienia, itd.)
Rodzice stwarzają warunki, aby dziecko mogło czuć się dobrze, bezpiecznie.
Potrzebę bezpieczeństwa można zaspokoić poprzez:
• pozytywne nastawienie dziecka,
• właściwy sposób traktowania,
• życzliwą atmosferę w domu.
Chodzi o to, aby nie ośmieszać, nie bagatelizować problemów dziecka, jako mało znaczących i nieistotnych, służyć pomocą w trudnościach, z jakimi się zgłosi. Zdarzają się rodziny, które nie zapewniają dziecku poczucia bezpieczeństwa, powodują zaburzenia poprzez niespokojną atmosferę, konflikty, kłótnie, awantury, alkoholizm.
Istnieją dwa rodzaje czynników zaburzających potrzebę bezpieczeństwa. Są to czynniki zewnętrzne i wewnętrzne.
Czynniki zewnętrzne to:
• obcość i niechęć otoczenia,
• emocjonalna zależność od nieobliczalnych osób,
• niespodziewane, nielogiczne reakcje rodziców,
• nadciągające duże zmiany, np. rozwód rodziców,
• wymagania przerastające możliwości dziecka,
• system wychowawczy oparty na groźbach, karach, potępianiu, dezaprobacie o zbyt dużej liczbie zakazów i ograniczeń.
Czynnikami wewnętrznymi są:
• stan zdrowia,
• poczucie zagrożenia wynikające z charakteru.
Dziecko chorowite często otaczane jest przesadną opieką połączoną z lękiem o jego zdrowie. W większości przypadków ten niepokój rodziców dziecko przyjmuje i wyolbrzymia niedomaganie organizmu oraz boi się poważnej choroby. Bywają dzieci, które przeżywają niepokój w specyficznych sytuacjach, inne stale się czegoś obawiają. Te drugie należy otoczyć szczególną opieką. Jeśli dziecko boi się np. burzy, to w trakcie jej trwania należy je przytulić, uspokoić nie okazując własnego strachu, a po jej skończeniu w sposób przystępny i prosty wyjaśnić powstawanie tego zjawiska i korzyści przyrodnicze z tego płynące.
Dla dziecka w wieku przedszkolnym wszystko jest nowe, zaskakujące. Jego doświadczenie jest bardzo małe w porównaniu z dorosłymi, dlatego łatwo dochodzi do zachwiania poczucia bezpieczeństwa. Nie potrafi odróżnić niebezpieczeństwa rzeczywistego od pozornego, często nie wie, jak się zachować w nowych dla siebie sytuacjach. Pragnie więc mieć pewność, że w razie przykrości, niepewności znajdzie oparcie i pomoc u osoby dorosłej.
Ogólnie można powiedzieć, że poczucie bezpieczeństwa dziecka opiera się całkowicie na miłości najbliższego otoczenia, a głównie rodziców. Miłość ta powinna wyrażać się w pełnej akceptacji dziecka, bliskim z nim kontakcie. Można powiedzieć, że potrzeba ta zależy od zaspokojenia pozostałych trzech potrzeb emocjonalnych. Niezaspokojenie którejkolwiek z nich zaburza jego poczucie bezpieczeństwa.
Dziecko, którego potrzeba bezpieczeństwa jest zaspokojona, jest ufne, aktywne, samodzielne, otwarte na kontakty z innymi dziećmi i dorosłymi. Podstawowym skutkiem niezaspokojenia tej potrzeby jest lęk, będący podstawą wszelkich nerwic i mający tendencję do utrwalania się. W przyszłości może wyrażać się w kalectwie uczuciowym, które prowadzi do chorobliwych reakcji na rozstanie, na niepowodzenia czy nawet krytykę. Ponadto, niezaspokojenie tej potrzeby hamuje aktywność dziecka, od której zależy jego rozwój intelektualny.
W rezultacie niezaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa, dziecko już jako człowiek dorosły nie osiąga dojrzałości psychicznej, zachowuje się w sposób infantylny, ma trudności w przystosowaniu się do otoczenia. Skutki niezaspokojenia tej potrzeby, poza dostrzegalnym brakiem aktywności, uwidaczniają się w wieku późniejszym.
Źródło: http://www.chomikuj.pl/
