Kłamstwo to „zjawisko psychospołeczne, które cechuje zachowanie rozmyślne i świadome służące wprowadzeniu otoczenia w błąd. W tym ujęciu fałszywe wypowiedzi (gest, czyn) mają na uwadze osiągnięcie określonych celów".
Rodzaje kłamstw:
1. KŁAMSTWA POZORNE (pseudokłamstwa)
Polegają one na tym że w swych relacjach (dziecko) nieświadomie umieszcza fałszywe informacje, ale bez zamiaru wprowadzenia słuchacza w błąd. Małe dzieci nie mają na celu oszukiwania innych, lecz kłamstwa ich wynikają przede wszystkim ze specyficznych cech rozwojowych tego okresu. Jedną z nich jest np. nadmiernie rozwinięta fantazja i niezdolność do jasnego odróżniania faktów widzianych od wyobrażonych.
W życiu dzieci istnieją okresy, kiedy fantazja wyraźnie góruje nad poczuciem rzeczywistości. Jest to spowodowane tym, że dzieci w swoim życiu napotykają na rzeczy, które są dla nich na pewnym etapie rozwoju niezrozumiałe, dlatego też, by je zrozumieć, muszą nieustannie mobilizować swoją fantazję. W literaturze podkreśla się, że dzieci w wieku przedszkolnym obdarzone są bujną wyobraźnią. Potrafią zmyślać różne fakty i zdarzenia, które nie zachodziły w rzeczywistości, przeżywają czytane im bajki lub opowiadania, tak jakby działo się to naprawdę. Często też upiększają rzeczywistość, materializują myśli i słowa, ożywiają rzeczy martwe i nadają im cechy ludzkie. Żyją jakby w dwóch wymiarach wyraźnie od siebie oddzielonych. Pierwszy z nich stanowi poczucie realności, przynależności do świata materialnego, społecznego. Drugi, to świat własnej wyobraźni, zamknięty dla postronnego obserwatora.
Wyobraźnię przedszkolaka najbardziej angażują, a równocześnie najpełniej rozwijają zabawy tematyczne, w których odgrywa ono ważne role (podpatrzone u dorosłych). Dzieci tworzą w zabawie własny świat, który określają jako rzeczywistość „na niby”. Świat „na niby” zdominowany jest przez wyobraźnię, dzięki której wiele przedmiotów dobrze dziecku znanych nabiera dla niego nowego znaczenia. Mieszanie fantazji z rzeczywistością sprawia, iż dorośli myślą, że dziecko kłamie, a ono zmienia rzeczywistość zgodnie ze swymi pragnieniami i swoją fantazją, a nie w celu wprowadzenia kogoś w błąd.
Odróżnienie świata rzeczywistego od fikcyjnego następuje ok. 6 roku życia, chyba że rodzice podtrzymują w dalszym ciągu pewne fantazje dziecka, przez co zakłócają proces rozróżniania fantazji od rzeczywistości.
PRZYCZYNY KŁAMSTW POZORNYCH:
-trudności w wypowiadaniu się, w jasnym formułowaniu myśli spowodowane ubóstwem języka dziecka,
-niedostateczna wiedza o świecie; dziecko wypełnia luki różnymi zmyśleniami,
-nie dość dokładne przypominanie sobie przez dziecko dawnych spostrzeżeń, przeżyć,
-niebezpieczeństwo fałszywych przypomnień wzmaga się gdy nie ostrożnie formułujemy nasze pytania skierowane do dziecka; fałszywa odpowiedź może być wynikiem sugestywności i tendencji do udzielania odpowiedzi twierdzących na każde zadane pytanie,
-zbyt pospieszne wnioski dziecka podawane w takiej formie, jakby były stwierdzonymi faktami,
-posługiwanie się faktami, które wmówili dziecku dorośli,
-brak psychicznej potrzeby weryfikowania tego, co niesie życie.
Źródło: http://www.chomikuj.pl/
